Akoestiek in commerciële ruimten met Remy
1/ Hoe zorg je voor een balans tussen geluidsbeheersing en materiële duurzaamheid in bruisende, drukbezochte ruimten?
Ik denk dat je vraag verwijst naar de geluidsisolatie tussen ruimten. Zo gebruikten we in onze voorstellingsruimte een betonnen boxsysteem voor The Warehouse. Beton is niet echt duurzaam, maar het systeem is gemaakt van verwijderbare panelen die kunnen worden hergebruikt.
Ik moet erbij vertellen dat het auditorium een houten structuur heeft. Er zit een CLT-box verborgen achter de geluidsabsorberende panelen. Het is jammer dat ze niet zichtbaar is, want ze is echt een mooi voorbeeld van duurzaamheid.
De pulp in het plafond is volgens mij nieuw en niet afkomstig uit afval. Ik vermoed dat het moeilijker is om hergebruikte pulp gelijkmatig te kleuren. Maar de geluidsabsorberende blokken achter de stoffen panelen zijn gemaakt van kringlooppapier, wat echt fantastisch is. En de stof zelf is nog interessanter! Die is afkomstig van afgedankte militaire uniformen, die je dankzij hun standaardkleuren en -materialen gemakkelijk kunt hergebruiken.
2/ In het project De Melkfabriek hebben we isolatieboxen gebruikt om het geluidsniveau te beperken tijdens het werk. Hoe sta je zelf tegenover landschapskantoren?
Landschapskantoren zijn een akoestische uitdaging: je wilt een goede communicatie maar achtergrondgeluiden kunnen erg storend zijn. In het project De Melkfabriek hebben we isolatieboxen gebruikt om zones te creëren in de ruimte, wat zowel openheid als een soort van akoestisch scherm creëert. Door met dergelijke zones te werken, kun je het geluidsniveau beter beheersen.
Maar we hebben hier wel te maken met een toch wel premium omgeving, en een oplossing zoals deze is misschien niet overal haalbaar.
3/ Bouwmaterialen worden vaak gezien als een manier om geluid te absorberen of te isoleren. Kan dat ook met materiaal, zoals zand?
De grootste uitdaging bestaat erin de absorptie en isolatie van geluid te combineren in één materiaal, en dat is doorgaans moeilijk. Geluidsabsorberende materialen zijn meestal poreus en laten het geluid door, zodat ze slecht isoleren. Isolerende materialen blokkeren het geluid maar absorberen het niet goed.
Zand heeft een fijne korrelstructuur en lijkt daardoor poreus, maar zijn akoestische eigenschappen hangen af van de manier waarop het wordt gebruikt. Er is nog maar weinig onderzoek gedaan – toch niet door mij – naar de geluidsabsorptie van los zand. Om het structureel te gebruiken – in muren bijvoorbeeld – zou je het moeten binden in panelen of het moeten gebruiken om holten op te vullen, wat eigenlijk een heel oude techniek is.
4/ Kun je tot slot enkele innovatieve strategieën delen voor de geluidbeheersing in ruimten zoals atriums, waar een traditionele akoestische aanpak misschien niet haalbaar is?
Het is in de eerste plaats belangrijk om te definiëren wat 'traditioneel' is. In grote ruimten zoals een atrium is meestal een bepaalde mate van geluidsabsorptie nodig – dat kun je niet helemaal vermijden. Maar de context is erg belangrijk.
Als het atrium vooral een doorgangsruimte is, waar slechts enkele mensen passeren of praten, dan is een nagalm wellicht niet zo'n groot probleem. Maar hij wordt wel een probleem als grote groepen de ruimte gebruiken – denk bijvoorbeeld aan een restaurant met 300 mensen. In dat geval wordt de nagalm een stoorzender.
Je zou de akoestische aanpak dus kunnen afstemmen op de functie van de ruimte. In plaats van het geluid volledig proberen te dempen, zou je kunnen overwegen om een natuurlijke nagalm te behouden in rustige ruimten en alleen waar nodig doelgerichte strategieën toe te passen (bv. absorberende panelen, hangende elementen of zelfs geïntegreerde meubels). Een flexibel en functioneel design is vaak innovatiever dan een algemene standaardbenadering.
Akoestiek in horecaruimten met Daniel
1/ Wat zijn de voornaamste verschillen tussen akoestische oplossingen voor hotels in het luxesegment en hun meer budgetvriendelijke tegenhangers?
De belangrijkste akoestische behoeften zijn vergelijkbaar – we willen immers allemaal rust en comfort. Het echte verschil zit hem in het budget. Budgethotels gebruiken doorgaans goedkopere, hardere materialen en besteden geen aandacht aan vloeroplossingen, waardoor het moeilijker wordt om een goede akoestiek te realiseren. Luxehotels hebben meestal meer financiële middelen om in gelaagde oplossingen te investeren. Maar met een slim ontwerp kunnen we ook budgetvriendelijke akoestische oplossingen bieden voor meer bescheiden ruimten.
2/Welke opkomende trends in akoestisch design zullen mee de toekomst van de horecaruimten bepalen?
We zien een verschuiving naar een zachtere, meer natuurlijke esthetiek: pasteltinten en organische materialen winnen aan populariteit. Qua akoestiek winnen de baffles terrein, vooral in restaurants. De architecten kunnen er creatief mee werken en tegelijkertijd de geluidskwaliteit subtiel verbeteren. Verder groeit de belangstelling voor duurzame materialen, zoals katoenlinters en mycelium voor akoestische panelen. Deze innovaties hebben een groot potentieel, maar de brandveiligheid blijft essentieel in de horeca. De naleving van de regelgeving is dan ook cruciaal.
3/ Kun je wat meer vertellen over de duurzaamheid en het onderhoud van jullie akoestische oplossingen?
Onze akoestische producten worden gemaakt van gerecycleerde petflessen en hebben een buitengewoon lange levensduur. Ze vereisen bovendien weinig onderhoud: panelen in lichte kleuren kunnen na verloop van tijd wat stof of vlekken vertonen – vooral in de buurt van airconditioningfilters – maar dat is meestal eenvoudig op te lossen door ze om de paar maanden snel te stofzuigen. Zelfs hardnekkige vlekken, zoals koffie of rode wijn, kunnen worden verwijderd met waterstofperoxide. Aanbrengen op de vlek, 24 uur laten inwerken en ... klaar!
4/ Welk advies zou je meegeven aan horecadesigners die zowel het geluidscomfort als de visuele uitstraling van hun projecten willen verbeteren?
Houd al bij de allereerste ontwerpstappen rekening met de akoestiek en neem hem ook meteen op in het budget. Akoestiek is immers niet iets wat je nog last minute toevoegt. We staan ontwerpers graag bij met advies op maat, ongeacht het budget. Zo bieden we onder meer verschillende diktes (12 mm versus 24 mm) aan, met verschillende prestaties en prijzen. Maar onthoud vooral dat voor de akoestiek hetzelfde geldt als voor de dakisolatie: halfslachtig werk volstaat niet. Gedeeltelijke oplossingen ontgoochelen vaak. Om echt goed te werken, moeten de akoestische oplossingen de volledige ruimte beslaan – net zoals de vloerbekleding.
Akoestiek in de kantoorruimte met Kyriakos
1/ Welke nieuwe trends in de kantoorakoestiek mogen architecten en ontwerpers niet missen?
Een interessante vraag! Ik denk dat we een punt bereiken waarop de technologie zal samenvloeien met traditionele materialen zoals vloerbekleding, tapijt en gipsplaat. Daarnaast zullen immersieve geluidslandschappen een belangrijke rol spelen in de kantooromgeving. Je zult zones hebben om je goed te voelen, zones voor de productiviteit, of je kunt individuele geluiden kiezen om verschillende manieren van werken te creëren of uit te lokken. In combinatie met een architecturaal goed ontworpen ruimte zal de technologie een cruciale rol spelen in de verbetering van de akoestiek.
2/ Wat zijn de meest gemaakte fouten van aannemers wanneer ze de akoestiek proberen te verbeteren?
Weer een goede vraag! We zien een hele reeks mislukte oplossingen. Bijvoorbeeld een aannemer die tapijt opneemt in de wanden, omdat hij denkt dat je een betere scheiding krijgt als je tapijt tussen twee lagen gipsplaten aanbrengt. Isolatie tegen loopgeluid in een wand inbouwen, dat heeft geen enkel nut. Er zijn nog veel meer voorbeelden van een fout gebruik van materialen, maar dat is het punt niet. Het komt erop aan dat je van bij het begin een beroep doet op een geluidsexpert. Zo voorkom je dergelijke fouten en natuurlijk ook de kosten om ze recht te zetten.
3/ Gebruik je AI in het kantoorontwerp? En zo ja, op welke manier?
AI heeft zeker in het begin een schok veroorzaakt, een grote schok. Maar we zien artificiële intelligentie nu veeleer als een functionele of operationele accelerator, niet als een vervanging. AI kan bijvoorbeeld de gegevensanalyse versnellen, of de akoestische modellering van een ruimte. Ze kan helpen met de auralisatie van een ruimte, dus het ontwikkelen van een softwaremodel waarmee je een ruimte kunt horen. Dat doen wij, we luisteren naar een ruimte nog voor ze gebouwd is. Maar ik denk niet dat AI de ervaring van een geluidsexpert kan vervangen. Ik geloof niet in een magische zwarte doos waarin architecten hun schetsen kunnen invoeren en die dan aanbevelingen geeft: doe dit of dat om flankerend geluid te elimineren. Dat is in de praktijk heel moeilijk. AI is nu al een accelerator en zal dat nog meer worden, maar slechts tot op zekere hoogte. Er zal altijd een mate van menselijke tussenkomst nodig zijn.
